NOCLEGI
ROZKŁADY
6 październik 2010
Most Grunwaldzki ma już 100 lat!
Most Grunwaldzki, akwarela C.Denara
We Wrocławiu znajduje się ponad 300 obiektów mostowych. Są nimi mosty, wiadukty, estakady i kładki dla pieszych. Ich różnorodność jest zdumiewająca; od wspaniałych konstrukcji żelaznych (jak most Zwierzyniecki) poprzez kamienne (most Oławski) do nowoczesnych budowli z betonu sprężonego (most Pokoju czy most Millenijny).
REKLAMA
Już 10 października 2010 r. najważniejszy z nich, Most Grunwaldzki będzie obchodzić okrągłą rocznicę urodzin. Właśnie mija 100 lat od jego powstania i z tej okazji zaplanowano uroczystości jubileuszowe. Dostojny stulatek jest bowiem najbardziej rozpoznawalnym mostem we Wrocławiu, bardzo ważną przeprawą przez Odrę i wizytówką miasta.
W sobotę 9 października, między godziną 10.00 a 15.00 Rada Osiedla Plac Grunwaldzki przygotowała zabawy i konkursy na skwerze obok fontann przy Moście Grunwaldzkim.
Natomiast w niedzielę 10 października, o godz. 20.00 zapraszamy wrocławian na pokaz sztucznych ogni nad wodą. Oby kolejne 100 lat służył nam ten historyczny i monumentalny most.
Szczegóły techniczne wydarzenia: przez 15 min trwania pokazu most będzie całkowicie zamknięty dla pieszych i samochodów. Chodnik na moście Grunwaldzkim po stronie katedry będzie zamknięty od godz. 7.00 w niedzielę 10 października do godz. 1.00, 11 października.
miejsce drugie, motto "Plac mostowy" (Brückenplatz), W. Härtner z Mainz
miejsce trzecie, motto: "Latarnia" (Lätare), A. Biebendt z Berlina
miejsce czwarte, motto: "Strona czasu" (Seiten pfeiler), A. Weseman i H. Distel z Wrocławia
wyróżnienie, motto: "Filar nurtowy"(Strompfeier), W. Maetzer i E. Hessel z Charlottenburga
wyróżnienie, motto: "Wiosenny poranek" (Frühlingsmorgen), J. Martens z Berlina
Zdecydowano się na budowę mostu wiszącego, mimo, że dla wymaganej, stosunkowo niewielkiej rozpiętości nad rzeką Odrą, była to konstrukcja nieekonomiczna. Przy decyzji kierowano się jednak pragnieniem stworzenia dzieła monumentalnego, a przyjęty do realizacji projekt spełniał te oczekiwania i znakomicie wpisywał się w krajobraz kulturowy tego odcinka Odry Śródmiejskiej. Niska wysokość nie zasłaniała widoku na najstarszą część miasta – Ostrów Tumski i Wyspę Piaskową z jej zabytkowymi budowlami.
Prace budowlane rozpoczęto w lutym 1908 roku, a uroczyste otwarcie mostu nastąpiło 10 października 1910 roku. Przybył na nie sam cesarz Wilhelm II, a most nazwano Cesarskim (Kaiserbrücke). Jednak już po 1918 r. w czasie Republiki Weimarskiej zmieniono nazwę na Wolności. W okresie III Rzeszy ponownie powrócono do pierwotnej nazwy. Ostania zmiana nastąpiła po odbudowie ze zniszczeń wojennych w 1947 roku, gdy most otrzymał nazwę Grunwaldzkiego.
Od 1976 roku Most Grunwaldzki znajduje się w rejestrze zabytków jako bardzo cenny obiekt z zakresu budownictwa inżynieryjnego swej epoki. Połączył staromiejską część miasta z jego nową częścią. Co ciekawe - śląskim prototypem mostu Grunwaldzkiego jest istniejący do dziś most stalowy w Ozimku nad rzeką Małą Panwią.
Wymiary mostu: długość 126,60 m, szerokość 18 m i wysokość około 20 m. W chwili oddania do eksploatacji był to drugi, co do wielkości most wiszący w Niemczech, mówi prof. Jan Biliszczuk z Politechniki Wrocławskiej.
Nad masywnymi pylonami wznosiły się niegdyś wieżyczki. W trakcie powojennej odbudowy mostu wieżyczki te skrócono, głównie ze względu na lądujące niedaleko samoloty. Nie zachowano też istniejących wcześniej naczółków z koroną i nazwą mostu, które były umieszczone nad łukami przejazdów. Do dziś zachowały się natomiast dekoracyjne płaskorzeźby, przedstawiające pięciopolowy herb miasta Wrocławia i godło Ziemi Śląskiej.
Prof. Jan Biliszczuk, wybitny specjalista od budowy mostów opowiada: przez most, zaprojektowany na obciążenie tłumem 500 KG/m2 (5 KN/m2) i walec parowy o masie 18 ton, przejechało w ciągu 100 lat ponad 300 milionów pojazdów. Dziś, co dzień, przez most przejeżdża 30 tysięcy pojazdów. Dziesięć lat temu Politechnika Wrocławska wykonała szczegółową ekspertyzę mostu w ramach, której wykonano pełną analizę statyczną konstrukcji. Sto lat temu podczas próbnego obciążenia środek mostu pod obciążeniem, wspomnianym walcem parowym, ugiął się 6 mm, z naszych obliczeń wyszło 5,5 mm – wspaniała zgodność, zachwala profesor.
Jaka jest przyszłość mostu Grunwaldzkiego? W ciągu tak ważnego ciągu komunikacyjnego potrzebny jest most o nośności klasy A, co oznacza możliwość przejazdu ciężarówek o masie 50 ton. Most może przenosić ciężarówki o masie do 30 ton, więc w perspektywie potrzebna będzie wymiana konstrukcji. Cieszę się, że to już nie ja będę podejmował tę decyzję, kończy prof Biliszczuk.
Z mostem związanych jest wiele miejskich legend i tajemniczych historii. Tą, która najbardziej rozpala wyobraźnię jest opowieść o śmierci konstruktora mostu. Na wieść, że zaprojektowany przez niego obiekt nie wytrzyma przewidywanych obciążeń i zawali się, rzucił się z mostu w fale rzeki Odry. Na nieszczęście dla niego, bardzo prędko okazało się, że te wyliczenia były błędne a sam most wybudowano i stoi po dziś dzień. Inną mroczną historią jest ta o samobójstwie projektanta na dzień przed otwarciem mostu. Obie są nieprawdziwe, choć, jak wspomina prof. Biliszczuk, niejednemu konstruktorowi zdarzyło się przynajmniej osiwieć ze zmartwień przy projektowaniu tego typu obiektów.
Kolejną w chronologii legendą związaną nieodłącznie z mostem jest ta o ucieczce niemieckiego gauletera Hanke, odznaczonego medalem przez samego Hitlera, który po jego śmierci nie zamierzał czekać na rozwój sytuacji i pertraktacje z Rosjanami, lecz odleciał czym prędzej z Wrocławia, korzystając z awaryjnego lotniska na pl. Grunwaldzkim.
Ostatnie legendy pochodzą z lat 50-tych i 60-tych. I wszystkie związane są nieodłącznie za Stanisławem Maksymowiczem, legendarnym wrocławskim pilotem akrobatycznym.
Podczas zlotu Grunwaldzkiego, na trybuny gdzie stał towarzysz Gomułka zamiast bukietu z różami zrzucił on kępę pokrzyw przewiązana drutem. Kwiaty przeznaczone dla sekretarza dostała przyszła żona pilota, pływaczka Magdalena Maksymowicz. Akurat trenowała na otwartym basenie, gdy z nieba sfrunęły na nią płatki róż.
Najciekawszą ze wszystkich i do dzisiaj niepotwierdzoną jest historia lotu pod mostem, tego samego pilota. Świadkowie twierdzą, że widzieli, jak samolot wyłania się spod mostu Grunwaldzkiego i leci nad taflą wody w kierunku dzisiejszego mostu Pokoju. Sam pilot nigdy się do tego nie przyznał, lecz tak samo nie zaprzeczył. Taki czyn był zabroniony, groził więzieniem i utratą licencji. Jednak z opowiadań świadków i znajomych „Maksyma” wynika, że tylko on byłby w stanie zrobić tak niebezpieczny manewr i przelecieć pod Mostem Grunwaldzkim, choćby po to, aby po raz kolejny dowieść swej miłości do żony Magdaleny.
Literatura wykorzystana do tekstu:
Akta W, W. Dybalska, M. Maciejewski, A. Augustyn, C. Marszewski
Encyklopedia Wrocławia,
Mosty Wrocławia, Maciej Łagiewski,
Mosty Wrocławia w rysunkach Kajetana Sadowskiego,
Mosty Wrocławia – projekty, Leszek Budych
podziękowania za pomoc dla prof Jana Biliszczaka z Instytutu Inżynierii Lądowej Politechniki Wrocławskiej
W sobotę 9 października, między godziną 10.00 a 15.00 Rada Osiedla Plac Grunwaldzki przygotowała zabawy i konkursy na skwerze obok fontann przy Moście Grunwaldzkim.
Natomiast w niedzielę 10 października, o godz. 20.00 zapraszamy wrocławian na pokaz sztucznych ogni nad wodą. Oby kolejne 100 lat służył nam ten historyczny i monumentalny most.
Szczegóły techniczne wydarzenia: przez 15 min trwania pokazu most będzie całkowicie zamknięty dla pieszych i samochodów. Chodnik na moście Grunwaldzkim po stronie katedry będzie zamknięty od godz. 7.00 w niedzielę 10 października do godz. 1.00, 11 października.
Warto przypomnieć odrobinę historii mostu oraz kilka legend, które krążą wśród mieszkańców:
Most Grunwaldzki (niem. Kaiserbrücke) jest jedynym wiszącym mostem drogowo-tramwajowym w Polsce, a oryginalne rozwiązania konstrukcyjne jakie zastosowano przy budowie uczyniły go wyjątkowym w skali światowej.
Historia mostu sięga aż roku 1905, gdy rozpisano konkurs na projekt. Spośród sześciu projektów pierwszą nagrodę zdobyli Robert Werauch (konstruktor) i Martin Mayer (architekt). Projekt wykonawczy mostu stworzyli wrocławscy inżynierowie Alfred von Scholtz i Ginter Trauer.
Most Grunwaldzki (niem. Kaiserbrücke) jest jedynym wiszącym mostem drogowo-tramwajowym w Polsce, a oryginalne rozwiązania konstrukcyjne jakie zastosowano przy budowie uczyniły go wyjątkowym w skali światowej.
Historia mostu sięga aż roku 1905, gdy rozpisano konkurs na projekt. Spośród sześciu projektów pierwszą nagrodę zdobyli Robert Werauch (konstruktor) i Martin Mayer (architekt). Projekt wykonawczy mostu stworzyli wrocławscy inżynierowie Alfred von Scholtz i Ginter Trauer.
Poniżej projekty konkursowe
miejsce drugie, motto "Plac mostowy" (Brückenplatz), W. Härtner z Mainz
miejsce trzecie, motto: "Latarnia" (Lätare), A. Biebendt z Berlina
miejsce czwarte, motto: "Strona czasu" (Seiten pfeiler), A. Weseman i H. Distel z Wrocławia
wyróżnienie, motto: "Filar nurtowy"(Strompfeier), W. Maetzer i E. Hessel z Charlottenburga
wyróżnienie, motto: "Wiosenny poranek" (Frühlingsmorgen), J. Martens z Berlina
Zdecydowano się na budowę mostu wiszącego, mimo, że dla wymaganej, stosunkowo niewielkiej rozpiętości nad rzeką Odrą, była to konstrukcja nieekonomiczna. Przy decyzji kierowano się jednak pragnieniem stworzenia dzieła monumentalnego, a przyjęty do realizacji projekt spełniał te oczekiwania i znakomicie wpisywał się w krajobraz kulturowy tego odcinka Odry Śródmiejskiej. Niska wysokość nie zasłaniała widoku na najstarszą część miasta – Ostrów Tumski i Wyspę Piaskową z jej zabytkowymi budowlami.
Prace budowlane rozpoczęto w lutym 1908 roku, a uroczyste otwarcie mostu nastąpiło 10 października 1910 roku. Przybył na nie sam cesarz Wilhelm II, a most nazwano Cesarskim (Kaiserbrücke). Jednak już po 1918 r. w czasie Republiki Weimarskiej zmieniono nazwę na Wolności. W okresie III Rzeszy ponownie powrócono do pierwotnej nazwy. Ostania zmiana nastąpiła po odbudowie ze zniszczeń wojennych w 1947 roku, gdy most otrzymał nazwę Grunwaldzkiego.
Od 1976 roku Most Grunwaldzki znajduje się w rejestrze zabytków jako bardzo cenny obiekt z zakresu budownictwa inżynieryjnego swej epoki. Połączył staromiejską część miasta z jego nową częścią. Co ciekawe - śląskim prototypem mostu Grunwaldzkiego jest istniejący do dziś most stalowy w Ozimku nad rzeką Małą Panwią.
Wymiary mostu: długość 126,60 m, szerokość 18 m i wysokość około 20 m. W chwili oddania do eksploatacji był to drugi, co do wielkości most wiszący w Niemczech, mówi prof. Jan Biliszczuk z Politechniki Wrocławskiej.
Nad masywnymi pylonami wznosiły się niegdyś wieżyczki. W trakcie powojennej odbudowy mostu wieżyczki te skrócono, głównie ze względu na lądujące niedaleko samoloty. Nie zachowano też istniejących wcześniej naczółków z koroną i nazwą mostu, które były umieszczone nad łukami przejazdów. Do dziś zachowały się natomiast dekoracyjne płaskorzeźby, przedstawiające pięciopolowy herb miasta Wrocławia i godło Ziemi Śląskiej.
Prof. Jan Biliszczuk, wybitny specjalista od budowy mostów opowiada: przez most, zaprojektowany na obciążenie tłumem 500 KG/m2 (5 KN/m2) i walec parowy o masie 18 ton, przejechało w ciągu 100 lat ponad 300 milionów pojazdów. Dziś, co dzień, przez most przejeżdża 30 tysięcy pojazdów. Dziesięć lat temu Politechnika Wrocławska wykonała szczegółową ekspertyzę mostu w ramach, której wykonano pełną analizę statyczną konstrukcji. Sto lat temu podczas próbnego obciążenia środek mostu pod obciążeniem, wspomnianym walcem parowym, ugiął się 6 mm, z naszych obliczeń wyszło 5,5 mm – wspaniała zgodność, zachwala profesor.
Jaka jest przyszłość mostu Grunwaldzkiego? W ciągu tak ważnego ciągu komunikacyjnego potrzebny jest most o nośności klasy A, co oznacza możliwość przejazdu ciężarówek o masie 50 ton. Most może przenosić ciężarówki o masie do 30 ton, więc w perspektywie potrzebna będzie wymiana konstrukcji. Cieszę się, że to już nie ja będę podejmował tę decyzję, kończy prof Biliszczuk.
Z mostem związanych jest wiele miejskich legend i tajemniczych historii. Tą, która najbardziej rozpala wyobraźnię jest opowieść o śmierci konstruktora mostu. Na wieść, że zaprojektowany przez niego obiekt nie wytrzyma przewidywanych obciążeń i zawali się, rzucił się z mostu w fale rzeki Odry. Na nieszczęście dla niego, bardzo prędko okazało się, że te wyliczenia były błędne a sam most wybudowano i stoi po dziś dzień. Inną mroczną historią jest ta o samobójstwie projektanta na dzień przed otwarciem mostu. Obie są nieprawdziwe, choć, jak wspomina prof. Biliszczuk, niejednemu konstruktorowi zdarzyło się przynajmniej osiwieć ze zmartwień przy projektowaniu tego typu obiektów.
Kolejną w chronologii legendą związaną nieodłącznie z mostem jest ta o ucieczce niemieckiego gauletera Hanke, odznaczonego medalem przez samego Hitlera, który po jego śmierci nie zamierzał czekać na rozwój sytuacji i pertraktacje z Rosjanami, lecz odleciał czym prędzej z Wrocławia, korzystając z awaryjnego lotniska na pl. Grunwaldzkim.
Ostatnie legendy pochodzą z lat 50-tych i 60-tych. I wszystkie związane są nieodłącznie za Stanisławem Maksymowiczem, legendarnym wrocławskim pilotem akrobatycznym.
Podczas zlotu Grunwaldzkiego, na trybuny gdzie stał towarzysz Gomułka zamiast bukietu z różami zrzucił on kępę pokrzyw przewiązana drutem. Kwiaty przeznaczone dla sekretarza dostała przyszła żona pilota, pływaczka Magdalena Maksymowicz. Akurat trenowała na otwartym basenie, gdy z nieba sfrunęły na nią płatki róż.
Najciekawszą ze wszystkich i do dzisiaj niepotwierdzoną jest historia lotu pod mostem, tego samego pilota. Świadkowie twierdzą, że widzieli, jak samolot wyłania się spod mostu Grunwaldzkiego i leci nad taflą wody w kierunku dzisiejszego mostu Pokoju. Sam pilot nigdy się do tego nie przyznał, lecz tak samo nie zaprzeczył. Taki czyn był zabroniony, groził więzieniem i utratą licencji. Jednak z opowiadań świadków i znajomych „Maksyma” wynika, że tylko on byłby w stanie zrobić tak niebezpieczny manewr i przelecieć pod Mostem Grunwaldzkim, choćby po to, aby po raz kolejny dowieść swej miłości do żony Magdaleny.
Literatura wykorzystana do tekstu:
Akta W, W. Dybalska, M. Maciejewski, A. Augustyn, C. Marszewski
Encyklopedia Wrocławia,
Mosty Wrocławia, Maciej Łagiewski,
Mosty Wrocławia w rysunkach Kajetana Sadowskiego,
Mosty Wrocławia – projekty, Leszek Budych
podziękowania za pomoc dla prof Jana Biliszczaka z Instytutu Inżynierii Lądowej Politechniki Wrocławskiej
PRZECZYTAJ JESZCZE
